Тоҷикистон, ки дар қалби Осиёи Марказӣ ҷойгир аст, бо оқибатҳои яке аз шадидтарин пайомадҳои тағйирёбии иқлими ҷаҳонӣ рӯбарӯ мебошад. Гарчанде ки кишвар манбаи асосии газҳои гулхонаӣ нест, маҳалли ҷойгиршавии он дар минтақаи баландкӯҳ онро бениҳоят осебпазир мегардонад. Вазифаи мо аз он иборат аст, ки бо такя ба маълумоти илмӣ, дар шаҳрвандон дарки ин таҳдидро ба вуҷуд орем ва онҳоро барои иштироки фаъол дар тадбирҳои мутобиқшавӣ ва ҳифзи табиат ҳавасманд созем.

Тағйирёбии иқлим дар Тоҷикистон тавассути якчанд равандҳои муҳим зоҳир мегардад. Аввалан, ин обшавии фалокатбори пиряхҳо мебошад. Пиряхҳо, ки шумораи онҳо дар Тоҷикистон тақрибан ба 8000 мерасад, манбаи асосии оби тоза мебошанд. Мувофиқи маълумот, дар даҳсолаҳои охир масоҳати онҳо тақрибан $30-35\%$ кам шудааст. Паёмадҳои ин ҳолат дугонаанд: дар муддати кӯтоҳ — афзоиши ҷараёни об, ки хатари обхезӣ ва селро дар пай дорад, ва дар дарозмуддат — коҳиши шадиди захираҳои об, ки ба кишоварзии обёришаванда ва гидроэнергетика таҳдид мекунад. Сониян, афзоиши басомади зуҳуроти хатарноки гидрометеорологӣ ба назар мерасад. Баланд шудани ҳарорат ва ноустувории атмосфера боиси афзоиши якбораи шумораи офатҳои табиӣ, аз қабили тӯфон, сел ва ярч мегардад, ки аксаран дар фасли баҳор ва тобистон рух медиҳанд. Ҳамчунин хушксолӣ низ меафзояд: афзоиши ҳарорати миёнаи солона ба андозаи $0.5^\circ\text{C}$ дар 50 соли охир бухоршавиро зиёд карда, хатари давраҳои хушксолиро, махсусан дар минтақаҳои ҷанубӣ, меафзояд. Сеюм, ин таҳдид ба гуногунии биологӣ ва амнияти озуқаворӣ мебошад. Баланд шудани ҳарорат ба кишоварзӣ таъсири манфӣ расонида, боиси паҳншавии ҳашароти зараррасон ва бемориҳо мегардад, ва экосистемаҳои баландкӯҳӣ, ки макони зисти бисёр намудҳои эндемикӣ мебошанд, ба гармшавӣ ҳассостаранд.

Маълумоти илмӣ дар бораи таҳдид бояд ба амалҳои амалӣ ва масъулияти шахсӣ табдил дода шаванд. Стратегияи миллии мубориза бар зидди тағйирёбии иқлим на танҳо барномаҳои давлатиро талаб мекунад, балки савияи баланди маърифати экологӣ дар ҳар як шаҳрвандро дархост менамояд. Аввалан, сарфаи об бояд ба як арзиши миллӣ табдил ёбад. Истифодаи оқилонаи об, ки тавассути НБО $98\%$ нерӯи барқро таъмин мекунад, аҳамияти стратегӣ дорад. Ин дар бар мегирад ҷорӣ намудани обёрии қатрагӣ ва саҳми шахсии ҳар як нафар дар ҳаёти рӯзмарра. Сониян, масъулият барои ҳудуд бояд тақвият дода шавад. Масъалаи ифлосшавии муҳити зист, бахусус бо партовҳои пластикӣ, бевосита ба тарбия марбут аст. Тозагии кӯчаҳо, дарёҳо ва кӯҳҳо оинаи сатҳи фарҳангӣ ва маърифатии ҷомеа мебошад. Тарғиби ҷудо кардани партовҳо ва таҳаммулнопазирӣ нисбат ба ифлосшавии табиат зарур аст. Сеюм, омодасозии шаҳрванди аз ҷиҳати иқлим босавод хеле муҳим аст. Шаҳрванде, ки робитаи байни амалҳои худ (интихоби нақлиёт ё муносибат ба нерӯи барқ) ва иқлими ҷаҳониро дарк мекунад, қодир аст қарорҳои оқилона қабул кунад. Ин дастгирии нақлиёти ҷамъиятӣ, баланд бардоштани самаранокии энергетикии манзил ва иштирок дар ниҳолшинонӣ (дарахтшинонӣ) мебошад.

Тағйирёбии иқлим барои Тоҷикистон на танҳо як таҳдиди абстрактӣ, балки хатари мавҷудият аст, ки вокуниши фаврӣ ва ҳамоҳангшударо талаб менамояд. Муваффақият дар муқовимат ба ин чолиш на танҳо аз созишномаҳои байналмилалӣ ва сармоягузории давлатӣ, балки аз тағйироти амиқи шуури ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон вобаста аст. Гузариш ба иқтисодиёти сабз ва таҳкими масъулияти экологӣ на танҳо тамоюлҳои муосир, балки зарурати стратегӣ барои ҳифзи табиати нодири кишвар ва таъмини шукуфоии наслҳои оянда мебошад. Тарбияи экологӣ, ки ба ҳамаи соҳаҳои ҳаёт дохил карда шудааст, сармоягузории аз ҳама боэътимод дар ояндаи устувори кишвар мебошад.